Schubert liet dan ook terecht de ironische commentaren weg en maakte er een liefdesdrama van dat zijn weerga nauwelijks kent. Die Leiden des jungen Werthers, maar dan met andere middelen.

Het ongeduld van Maarten ‘t Hart

Heeft u zich wel eens verveeld bij sommige minder bekende maar daarvoor wel heel erg lange liederen van Schubert? Dan staat u daar niet alleen in want Maarten ’t Hart is er ook geen vriend van.

Nu wil ik persoonlijk bijvoorbeeld een lied als Viola niet in de ban doen en voor menige ballade valt heel wat te zeggen – mits uitgevoerd door een zanger die er recht aan doet zoals Robert Holl of Christoph Prégardien. Maarten ’t Hart is waarschijnlijk echter wat ongeduldiger dan ik. Op zijn typerende wijze weet hij in de Groene van 8 januari meteen duidelijk te maken dat Schubert hem met het componeren van liederen als Adelwold und Emma geen plezier heeft gedaan.

Wanneer iemand vertelt wat hij vervelend vindt, is dat meestal weinig boeiend. ’t Hart weet het echter toch weer spannend te maken door de stelling te poneren dat deze liederen in feite voorstudies van opera’s zijn. Volgens hem vond Schubert in zijn cycli Die schöne Müllerin en Winterreise de juiste vorm om verhalen van libretto-formaat toon te zetten.

Natuurlijk, de cycli bevatten weer een reeks korte gedichten dus in die zin gaat de vergelijking niet helemaal op, maar het blijft een aardige stelling. Ook verder is het artikel de moeite waard: hij noemt nog enkele ten onrechte minder bekende Schubert-liederen en weet de lezer met zijn enthousiasme voor de liederen te boeien.  

Het is een beetje storend dat in de inleiding Erlkönig als cyclus wordt genoemd, maar ach, dat kunnen we ’t Hart niet aanrekenen. Opmerkelijk is echter dat hij Graham Johnson geen goede pianist vindt – en Goethe een over het paard getilde womanizer. Ik hoop ‘t Hart binnenkort zo ver te krijgen dat hij daarover hier meer uitleg verstrekt, maar voor nu verwijs ik naar het artikel in De Groene Amsterdammer dat nog steeds te downloaden is.

Dré de Man